Villa des Roses

Inhoud

Hoofdstuk 1 tot en met 6: beschrijving van het pension en zijn bewoners.

'Villa des Roses' is een familiepension in Parijs dat reeds zestien jaar wordt beheerd door de 45-jarige Madame Brulot. Haar twintig jaar oudere echtgenoot is notaris geweest in een dorp en bemoeit zich nauwelijks met de dagelijkse gang van zaken in het pension. Hij brengt zijn tijd grotendeels door met het afhandelen van processen tegen zijn opvolger. Madame Brulot is daarentegen een gewiekste zakenvrouw. Zij berekent voortdurend wat de twaalf kostgangers haar kosten en opleveren. Het echtpaar houdt als huisdier een aapje, Chico geheten. Chico neemt de plaats in van het overleden zoontje van het echtpaar. De belangrijkste kostganger, in financieel opzicht, is de 92-jarige, kindse, Madame Gendron. Zij betaalt het meeste kostgeld, waarvoor zij meer zorg zou moeten ontvangen. Madame Gendron is echter regelmatig het slachtoffer van allerlei vormen van bedrog.

Ook Madame Dumoulin is een kostganger van betekenis. Zij verblijft al lang in de villa en betaalt een ruim kostgeld. Andere bewoners zijn de Noor Aasgaard, een advocaat die een jaar in Parijs verblijft om er Frans te leren en die altijd keurig op tijd betaalt; de heer Martin, een zakenman zonder zaken, met een Poolse vrouw en haar dochter: zij wonen gedrieën op een kamer en hebben een grote betaalachterstand. Drie knappe meisjes uit Budapest, onregelmatige betalers in andere valuta; de Hollander Knidelius op doorreis uit Java naar Nederland, Mejuffrouw Jeannes de Kerros uit Bretagne, haar huid vertoont witte vlekken waardoor niemand naast haar aan tafel wil zitten, en ten slotte Richard Grünewald, een Duitser zonder tafelmanieren - hij eet ook onbeschaamd veel - die ergens op een kantoor werkt. Regelmatig komen in de Villa twee heren de maaltijd gebruiken: de heer Colbert, een grappenmaker, en de heer Brizard, een melancholieke, lange en bleke architect uit de Vogezen.

In de keuken werken twee keukenmeisjes: de vrijpostige Aline en Bertha. Louise, een weduwe met een zoontje, wordt aangetrokken als het nieuwe kamermeisje. Louise doet haar werk serieus en zij blijkt aantrekkelijk voor de mannen. Grünewald tracht haar als eerste het hof te maken door met haar te gaan wandelen, maar aanvankelijk heeft hij geen succes.

Hoofdstuk 7 en 8: een tragische gebeurtenis.

Op een regenachtige zaterdagmiddag schiet Brizard zich dood in de tuin van de Villa. De politie komt het lijk niet meteen ophalen; het wordt voorlopig in het bed van Madame Gendron gelegd. Madame Gendron beseft niet dat er een dode in haar bed ligt en probeert een praatje met de (dode) man te maken en bij hem in bed te kruipen. Omdat een reactie uitblijft ontneemt zij hem vaardig zijn gouden horloge en ketting. Madame Brulot maakt zich vooral ernstig zorgen over het achterstallige kostgeld, maar de afscheidsbrief van Brizard met daarin het nog verschuldigde geld vrolijkt haar weer op. Er moet bij de dode worden gewaakt en enkele kostgangers zijn bereid daar een deel van hun nachtrust aan op te offeren. Zo lost Grünewald om twee uur 's nachts Louise af. Bij die gelegenheid probeert hij opnieuw avances te maken, maar Louise wijst hem weer af.

Hoofdstuk 9 tot en met 12: de liefde tussen Grünewald en Louise.

Nadat het lijk is opgehaald en de kostgangers opgelucht het middagmaal genuttigd hebben, wandelt Grünewald met Louise mee die op weg is naar een vriendin. Er volgen meerdere wandelingen en na verloop van tijd staat Louise toe dat Grünewald haar kust. Vanaf dat moment vormen zij een gelukkig paar. Maar Louise vertrouwt hem niet helemaal. Zij wint advies in bij een helderziende en die raadt haar aan Grünewald te laten vallen. Ze schrijft Grünewald een openhartige brief - waarin Grünewald tijdens het lezen zeventien schrijffouten aanstreept - maar ze beëindigt de relatie niet. In een persoonlijk gesprek adviseert Aasgaard Grünewald oprecht met Louise te zijn. Maar Grünewald denkt het eventuele kwaad wel in de hand te hebben. Nadat hij met de meisjes en Louise in de keuken een glas wijn heeft gedronken, waarbij Louise in haar dromen en herinneringen opgaat, neemt hij haar mee naar zijn slaapkamer.

Hoofdstuk 13 tot en met 15: het verjaardagsfeestje.

Ter ere van de verjaardag van Madame Dumoulin biedt Madame Brulot de kostgangers een feestje aan. Madame Brulot heeft berekend hoeveel champagne zij gratis moet schenken voordat de mannelijke leden van het gezelschap de flessen op eigen kosten zullen laten komen. Het royaal aangeboden feestje betekent voor haar eigenlijk extra inkomsten. Op de ochtend van het feestelijke diner vertrekt de heer Martin naar Chartres voor een zakengesprek. Hij gaat een maatschappij voor irrigatiewerken oprichten. Tijdens het diner komt het onverwachte bericht binnen dat hij naar Amerika is vertrokken en geen geld heeft achtergelaten, zodat de twee Poolse dames de Villa moeten verlaten. Louise bemiddelt in het gesprek tussen de vrouwen en Madame Brulot en dankzij haar mogen de dames toch nog een nacht blijven. Tijdens het diner weet Madame Gendron op handige wijze een paar sinaasappelen in haar tasje te stoppen. Maar ze wordt betrapt en ex-notaris Brulot bedenkt een straf voor haar: het op voorhand verdelen van haar erfenis.

Hoofdstuk 16: de liefde tussen Louise en Grünewald.

Louise gaat nu regelmatig met Grünewald op stap. Ze is erg verliefd op hem en zet alles opzij om met hem samen te kunnen zijn. Zelfs voor het bezoek van haar broer en zoontje maakt ze geen tijd vrij. Voor Grünewald daarentegen begint de romance haar kleur al te verliezen.

Hoofdstuk 17: de wraak van Madame Gendron.

Uit wraak over de straf voor het stelen van de sinaasappelen werpt Madame Gendron het aapje Chico in de haard, waar het levend verbrandt. Madame Brulot vindt het lijkje en beschuldigt haar man ervan niet goed op het diertje gepast te hebben.

Hoofdstuk 18 tot en met 21: de sluiting van de Villa en het einde van de liefde.

Louise blijkt zwanger en vraagt wanhopig bij Aline om raad. Die adviseert te gaan 'kuren', wat na enkele behandelingen in de gewenste abortus resulteert. De eigenaar van de Villa overlijdt en het huis zal verkocht moeten worden. Binnen een jaar zullen de kostgangers moeten vertrekken. Toch arriveert er nog een nieuwe kostganger, de Amerikaanse Mrs. Wimhurst met haar zoontje en meid. Mrs. Wimhurst heeft het niet naar haar zin in de Villa en Grünewald biedt aan iets anders te gaan zoeken. Na twee dagen heeft hij voor haar een geschiktere plek gevonden. Mrs. Wimhurst vertrekt maar nodigt Grünewald uit om haar te komen bezoeken. De volgende zondag gaat hij al naar de aantrekkelijke dame toe. Wanneer hij enkele dagen later met Louise praat vertelt zij haar geliefde over de abortus en haar slechte gezondheid. Het raakt hem allemaal niet meer, in zijn gedachten is hij bij Mrs. Wimhurst. Hij wendt voor terug te gaan naar Duitsland, maar in feite neemt hij zijn intrek in een ander pension. Op dat moment beseft Louise dat het voorbij is en ze alleen achterblijft. Ze wil hem naar Duitsland volgen maar de reis is duur. Ze schrijft hem nog een paar afscheidsbrieven waarop geen enkele reactie komt. Dan vertrekt ook Louise, diep teleurgesteld; ze gaat terug naar haar geboortedorp.

Bron: https://scholen.uittrekselbank.nbdbiblion.nl/detail/294392/villa-des-roses 

 

Personages

Het roman wordt gedragen door ronde dynamische karakters. Ze maken een karakterontwikkeling door en ze hebben een complexere persoonlijkheid. 

 

Louise Créteur: weduwe en een dienstmeid. 

Mevrouw Brulot: eigenaar pension

Meneer Brulot: eigenaar pension

Meneer Grünewald: Duitser die in het pension verblijft en Louise verlaat.

Madame Gendron: oudste vrouw in het pension die ook het meeste betaalt.

Aasgaard: een Noor die Frans probeert te leren.

Meneer Martin: zakenman die naar Amerika vlucht en vrouw en diens moeder achterlaat in het pension.

 

Conflictmodel

Louise worstelt met meneer Grünewald. Ze werd verliefd op hem, maar hij verliet haar. Ze was ook zwanger van hem, maar pleegde abortus. Ze probeert hem later nog te gaan zoeken, maar ze heeft er het geld niet voor. Ze stuurt hem een brief, maar daar reageert hij ook niet op. Uiteindelijk gaat ze weer terug naar haar geboortedorp.

 

De wijze van vertellen

Het verhaal wordt verteld vanuit een alwetend perspectief. De auteur spiegelt zichzelf aan Grünewald. De gebeurtenissen en gedachten van de personages worden met diepgang neergezet.

 

Tijd

Niet benoemd, maar waarschijnlijk begin 20e eeuw.

 

Plaats

De gebeurtenissen vinden plaats in Parijs. Het familiepension is gelegen aan de Rue d'Armaillé, een werkelijk bestaande straat. Verder staan er in het boek geen concrete verwijzingen naar de omgeving, de Villa had eigenlijk overal kunnen staan.

Het ontbreken van concrete tijd- en ruimte-aanwijzingen ondersteunt de thematiek van het verhaal: berekening en bedrog zijn van alle plaatsen en tijden.

 

Omstandigheden

Pension wordt vervangen. 

Chico wordt vermoord.

Louise pleegt een abortus.

Grünewald verlaat Louise.

 

Chronologie

De tijdsvolgorde van het verhaal is chronologisch en bevat prospectieve elementen. Hij verwijst soms naar toekomstige gebeurtenissen. 

De tijdsduur is een paar maanden. Vanaf de aankomst tot het vertrek van Louise. 

 

Motieven

Dood

Ongelijkheid 

Ontrouw

 

Stijl schrijver

De Nieuwe Zakelijkheid. Zijn stijl heeft korte zinnen en is erg duidelijk. Fijn om te lezen. Elsschot schrijft erg zakelijk en zijn stijl was bijzonder voor die tijd. Het staat in contrast met andere naturalistische georiënteerde schrijvers uit die tijd. Zijn stijl is formeel, realistisch en bevat ook cynisme wat in al zijn werken voorkomt. Hij is Vlaams, waardoor sommige woorden niet herkenbaar zijn. Echter niet hinderlijk. 

Naturalisme van Louise.